Dlaczego nie warto wykonywać testów na przeciwciała dostępnych w dyskontach

W ostatnim czasie zainteresowanie wzbudziła informacja o wprowadzeniu testów (tzw. kasetkowych) w kierunku przeciwciał anty-SARS-CoV-2 do sieci popularnych dyskontów. Dodatni wynik tego badania wskazuje na obecność przeciwciał, co może świadczyć o tym, że mieliśmy w przeszłości kontakt z wirusem SARS-CoV-2. Czy warto wykonywać testy kasetkowe, które są dostępne w niskich cenach w sklepach z żywnością? Co mówi nam wynik takiego badania? Dlaczego lepiej wykonać badanie serologiczne w laboratorium?

Kiedy wykonać test serologiczny w kierunku infekcji SARS-CoV-2

Test serologiczny wykrywający przeciwciała anty-SARS-CoV-2 warto wykonać, jeśli chcesz mieć pewność, że przechorowałeś COVID-19. Najczęściej na takie badanie decydują się ci, którzy mieli kontakt z osobą zakażoną SARS-CoV-2, przypuszczają, że mogli przebyć infekcję bezobjawowo lub łagodnie, oraz ci, którzy mieli objawy grypopodobne, ale nie wykonali testu PCR w kierunku infekcji SARS-CoV-2. Coraz częściej ten test wykonują również osoby zaszczepione przeciw COVID-19, aby sprawdzić odpowiedź organizmu na podany preparat.

Jakie testy służą do diagnostyki serologicznej COVID-19

Na rynku dostępne są dwa rodzaje testów służących do oznaczania przeciwciał anty-SARS-CoV-2 – testy oparte na metodzie ELISA oraz tzw. szybkie testy kasetkowe.

Testy ELISA są powszechnie używane do oznaczania przeciwciał w różnych chorobach zakaźnych, a dzięki określonym warunkom inkubacji oraz dokładnej metodyce badań prowadzonych w wystandaryzowanych laboratoriach dają gwarancję, że wyniki będą wiarygodne. Wykonawszy test ELISA w kierunku przeciwciał przeciwko wirusowi SARS-CoV-2, otrzymasz dokładny wynik, który odzwierciedla poziom przeciwciał w badanej próbce krwi.

Testy kasetkowe przypominają te ciążowe. Wynik takiego badania jest tylko jakościowy, co oznacza, że otrzymasz informację jedynie o tym, czy w badanej próbce są obecne przeciwciała anty-SARS-CoV-2, czy też ich nie ma. Dodatkowo wynik badania musisz odczytać i ocenić samodzielnie na podstawie intensywności wybarwienia linii lub kropki testowej. Niestety wyniki testów kasetkowych często bywają wątpliwe, co utrudnia ich prawidłową interpretację. Co ważne, wynik odczytany po upływie czasu określonego w ulotce należy uznać za nieważny. Podobnie jak w przypadku nieprawidłowej objętości próbki pobranej do testu oraz nieprzestrzegania procedury badania.

Jakie przeciwciała wykrywa się w testach serologicznych

Wirus SARS-CoV-2 posiada wiele różnych białek (antygenów), które podczas infekcji mogą stymulować odpowiedź immunologiczną człowieka i produkcję określonych przeciwciał. Dowiedziono, że tylko niektóre przeciwciała (tzw. neutralizujące) są istotne dla ochrony przed ponownym zakażeniem i świadczą o prawdopodobnej odporności. W związku z tym podczas wyboru testu w kierunku przeciwciał anty-SARS-CoV-2 należy kierować się informacją, jakie dokładnie przeciwciała są wykrywane podczas badania.

Od antygenu wirusa, który jest wykorzystywany w teście, zależy czułość i specyficzność badania, co bezpośrednio wpływa na wiarygodność otrzymanego wyniku. Producenci testów ELISA podają rodzaj zastosowanego antygenu, a czułość i specyficzność testu określają na licznej grupie badanej. W przypadku testów kasetkowych (również tych dostępnych w polskich sklepach) zwykle nie otrzymujemy dokładnych informacji na temat użytego antygenu, a wiarygodność badania jest wątpliwa, gdyż często jest określona na bardzo małej grupie badanej. Niestety ze względu na brak informacji w ulotce dla pacjenta nie wiadomo, jaki dokładnie antygen został zastosowany w testach dostępnych obecnie w dyskontach, a w związku z tym – jakie przeciwciała są wykrywane w tym teście.

Czy zastosowany antygen ma znaczenie

Testy serologiczne do diagnostyki przeciwciał są najczęściej oparte na antygenie S (kolca) lub N (nukleokapsydu) SARS-CoV-2. Najwyższą specyficzność testów gwarantuje zastosowanie jako antygenu podjednostki S1 białka strukturalnego S wirusa SARS-CoV-2. Budowa białka S różni się od analogicznej struktury występującej u innych znanych koronawirusów, dlatego antygen ten gwarantuje zminimalizowanie liczby reakcji krzyżowych. Warto zaznaczyć, że białko S to główny antygen, który jest wykorzystywany w szczepionkach przeciwko COVID-19. Dlatego u osób zaszczepionych dochodzi do syntezy wyłącznie przeciwciał przeciwko białku S i jedynie testy, które zawierają ten antygen, mogą być stosowane do oceny odpowiedzi poszczepiennej.

UWAGA! Obecność we krwi przeciwciał przeciwko białku S wirusa SARS-CoV-2 świadczy o prawdopodobnej odporności.

Niektóre testy są oparte na innym białku, tj. białku N, które buduje nukleokapsyd wirusa SARS-CoV-2. Warto wspomnieć, że u osób zaszczepionych (które nie miały wcześniej kontaktu z SARS-CoV-2) nie dochodzi do syntezy przeciwciał skierowanych przeciwko białku N tego koronawirusa. Ponadto udowodniono, że te przeciwciała nie są tak istotne dla neutralizacji wirusa jak przeciwciała przeciwko białku S.

UWAGA! Wykonując test dostępny w dyskontach, nie dowiesz się, przeciwko jakiemu antygenowi wirusa SARS-CoV-2 wykrywasz przeciwciała. Użyteczność takiego badania jest niska, a Twój lekarz będzie miał problem z prawidłową interpretacją wyniku. Jeśli chcesz zbadać swoją odporność po szczepieniu, nie wykonuj tego testu.

Dlaczego NIE warto kupować testów kasetkowych w dyskontach

Testy kasetkowe dostępne w dyskontach służą do jakościowego oznaczania przeciwciał anty-SARS-CoV-2. Dodatni wynik takiego testu nie wskaże na fazę infekcji – nie dowiesz się, czy masz aktywne zakażenie i możesz zakażać innych, czy przebyłeś je w przeszłości i zyskałeś prawdopodobną ochronę przed reinfekcją. Ponadto nie dowiesz się, jaki masz poziom przeciwciał. Uniemożliwia to obserwację, jak zmienia się w czasie poziom przeciwciał po przebyciu zakażenia, czyli Twoja prawdopodobna odporność na zachorowanie na COVID-19. Ogranicza to skuteczność i zastosowanie testu.

Szokujące dane na temat testu kasetkowego IgG/IgM

Dostępne dane naukowe dotyczące czułości i swoistości testu kasetkowego Prima Covid-19 IgG/IgM sugerują, że podane w ulotce wartości określające wiarygodność testu zostały zawyżone. Badania przeprowadzone na grupie 739 wolontariuszy wskazują, że czułość i specyficzność testu oszacowaną przez producenta należy zmniejszyć o współczynnik 4–7%. Według autorów badania każdy test należy wykonać co najmniej dwa razy i tylko wyniki podwójnej kontroli powinny być uważane za prawidłowe. Test ten prawdopodobnie wskaże ujemny wynik przy wczesnych stadiach infekcji. W badaniach otrzymano negatywne wyniki w przypadku pacjentów z dodatnim wynikiem testu PCR. Opublikowane badania sugerują, że jest mało prawdopodobne, aby test Prima Covid-19 IgG/IgM dostarczał wiarygodnych informacji dotyczących świeżej ekspozycji na wirusa SARS-CoV-2 ze względu na ewidentną zawodność wykrywania przeciwciał IgM. Na stronie producenta można odnaleźć informację, że te testy kasetkowe oparto na białku nukleokapsydu, co oznacza, że możliwe są reakcje krzyżowe z innymi koronawirusami. Dodatkowo test kasetkowy Prima Covid-19 IgG/IgM nie może służyć do sprawdzania odporności nabytej na drodze szczepienia przeciw COVID-19. Do badania odporności poszczepiennej NIE powinny być stosowane testy serologiczne oparte na białku N wirusa SARS-CoV-2.

Gdzie wykonać wiarygodny test na przeciwciała przeciwko wirusowi SARS-CoV-2

Decydując się na wykonanie testu serologicznego w kierunku zakażenia nowym koronawirusem, najlepiej wybrać badanie typu ELISA przeciwciał anty-SARS-CoV-2 w klasie IgG, ponieważ utrzymują się one najdłużej. Test EUROIMMUN Anty-SARS-CoV-2 ELISA (IgG) zapewnia wysokospecyficzną detekcję przeciwciał przeciwko temu koronawirusowi. Test oparty jest na białku S, a dokładnie na podjednostce S1 wirusa SARS-CoV-2.

Wiarygodne badanie przeciwciał przeciwko wirusowi SARS-CoV-2 można wykonać w wybranym laboratorium na terenie całego kraju. Korzystając z wyszukiwarki na górze strony, znajdziesz placówkę najbliżej swojego domu. Pamiętaj, że zawsze konieczna jest interpretacja wyników przez lekarza, który oceni Twój stan zdrowia, objawy oraz przeprowadzi szczegółowy wywiad kliniczny.

Jeśli zależy Ci na wykonaniu badania w domu, możesz zamówić zestaw do pobrania suchej kropli krwi (DBS). Przeczytaj więcej o wiarygodnym teście DBS: https://cov-2.pl/wykonaj-test-na-obecnosc-przeciwcial-anty-sars-cov-2-nie-wychodzac-z-domu/.