Diagnostyka COVID-19 – serologiczna czy genetyczna?

COVID-19 to choroba zakaźna wywoływana przez nowego koronawirusa, która niespodziewanie zmieniła życie milionów ludzi na całym świecie. Wirus SARS-CoV-2 jest bardzo zakaźny, dlatego szczególnie ważna jest odpowiednia diagnostyka i wykrywanie zakażenia na wczesnym etapie. Na rynku dostępnych jest coraz więcej testów dla klientów indywidualnych. Wiele osób nie wie jednak, który test warto wybrać i jakie informacje przynosi otrzymany wynik.

Jakie testy do diagnostyki infekcji SARS-CoV-2 są dostępne?

1. Test genetyczny, np. test EUROIMMUN EURORealTime SARS-CoV-2 (metoda bezpośrednia)

Zgodnie z rekomendacjami Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) do potwierdzenia ostrej (aktywnej) infekcji SARS-CoV-2 stosuje się wyłącznie testy genetyczne wykonywane metodą RT-PCR. Umożliwiają one wykrycie materiału genetycznego nowego koronawirusa w próbce pobranej od pacjenta. Dodatni wynik testu RT-PCR świadczy o aktywnej infekcji. Materiałem do badań jest zwykle wymaz z nosogardzieli lub próbki pobrane z dolnych dróg oddechowych. Testy genetyczne są najbardziej czułe (wiarygodne) między 7. a 14. dniem od kontaktu z nowym koronawirusem. W późniejszej fazie infekcji większe znaczenie mają badania serologiczne (wykrywające przeciwciała).

Materiał do badania: wymaz z nosogardzieli lub próbki pobrane z dolnych dróg oddechowych
Zastosowanie: potwierdzenie lub wykluczenie infekcji SARS-CoV-2

2. Test serologiczny, np. test EUROIMMUN Anty-SARS-CoV-2 ELISA (IgA, IgG) (metoda pośrednia)

Testy serologiczne służą do wykrywania we krwi pacjenta specyficznych przeciwciał anty-SARS-CoV-2. Układ odpornościowy człowieka zaczyna je wytwarzać po zetknięciu się z nowym koronawirusem. Wynik dodatni testu serologicznego potwierdza obecność przeciwciał we krwi, które są dowodem kontaktu pacjenta z patogenem. Materiałem do badań jest próbka krwi.

Badania serologiczne wydłużają czas umożliwiający przeprowadzenie wiarygodnej diagnostyki COVID-19 i mogą stanowić uzupełnienie bezpośredniej metody wykrywania koronawirusa (RT-PCR). Po upływie ok. 10 dni od czasu wystąpienia pierwszych objawów klinicznych we krwi pacjenta wykrywane są przeciwciała specyficzne dla koronawirusa SARS-CoV-2 w klasie IgG. Przeciwciała w klasie IgA wykrywane są nawet kilka dni wcześniej.

Materiał do badania: próbka krwi
Zastosowanie:
• odpowiednie do masowych badań przesiewowych (np. pracownicy placówek edukacyjnych)
• u osób, które miały objawy COVID-19, ale uzyskały negatywny wynik badania genetycznego (ryzyko wyniku fałszywie negatywnego testu RT-PCR)
• u osób, które w ostatnim czasie przeszły infekcję grypopodobną i nie miały wykonanej diagnostyki w kierunku COVID-19
• wydłużenie czasu wiarygodnej diagnostyki zakażeń SARS-CoV-2
• ustalenie rozpowszechnienia wirusa w populacji (badania epidemiologiczne)
• wykrywanie osób, które przeszły zakażenie i są najprawdopodobniej odporne
• opracowywanie nowych szczepionek i innowacyjnych terapii (eksperymentalne leczenie osoczem ozdrowieńców)

Interpretacja wyniku badania przeciwciał anty-SARS-CoV-2:

Jakie badanie wybrać?

Tylko właściwa identyfikacja osób zakażonych SARS-CoV-2 może zahamować pandemię. A jedynym możliwym sposobem potwierdzenia infekcji SARS-CoV-2 jest wykonanie odpowiednich testów diagnostycznych w laboratorium. Który test wybrać: serologiczny czy genetyczny? Przy wyborze odpowiedniego testu warto kierować się czasem, jaki upłynął od momentu potencjalnego zakażenia lub od zaobserwowania u siebie niepokojących objawów. Badania genetyczne znajdują zastosowanie szczególnie na początku infekcji, kiedy wykazują najwyższą czułość. Wynik pozytywny badania genetycznego świadczy o obecności koronawirusa SARS-CoV-2 w badanej próbce, co jest potwierdzeniem aktywnej infekcji. Badania serologiczne służą do wykrycia we krwi pacjenta przeciwciał przeciwko nowemu koronawirusowi. Wykonują je zwykle pacjenci, u których nie był wykonany test genetyczny, a od prawdopodobnego kontaktu z nowym koronawirusem upłynęło co najmniej 1 do 3 tygodni. Pozytywny wynik badania przeciwciał dowodzi kontaktu pacjenta z koronawirusem. Testy serologiczne znajdują zastosowanie m.in. w badaniach epidemiologicznych, u osób, które ze względu na wykonywany zawód mają kontakt w wieloma ludźmi (np. pracownicy szpitali lub placówek edukacyjnych), jak również u osób, które chciałyby się dowiedzieć, czy przeszły już zakażenie nowym koronawirusem i są prawdopodobnie odporne, w związku z czym mogą bez obaw wrócić do pracy. Otrzymane wyniki testów należy skonsultować z lekarzem, który prawidłowo zinterpretuje wyniki przeprowadzonych badań, uwzględniając stan kliniczny pacjenta.

Autor: mgr inż. Aleksandra Fąferek