Czy dzieci chorują na COVID-19

Co jakiś czas słyszymy w mediach sprzeczne informacje dotyczące tego, w jaki sposób dzieci przechodzą zakażenie nowym koronawirusem. Zadajemy sobie zatem pytanie, czy są szczególnie narażone na infekcję. A może COVID-19 wcale ich nie dotyczy? Z powodu pandemii przez kilka miesięcy żłobki i przedszkola były zamknięte, a kiedy ponownie je otwarto, wielu rodziców zastanawia się, czy dziecko może bezpiecznie tam wrócić.

Czy dzieci są bardziej narażone na zakażenie nowym koronawirusem niż dorośli

Zakażenie koronawirusem SARS-CoV-2 może wystąpić u osób w każdym wieku. Analiza zachorowań pokazuje, że najcięższy przebieg COVID-19 obserwuje się u ludzi w podeszłym wieku i z rozpoznanymi wcześniej chorobami przewlekłymi lub zaburzeniami odporności.

Dzieci chorują na COVID-19 bardzo rzadko. Szacuje się, że stanowią maksymalnie 2% wszystkich przypadków. Ale należy też pamiętać, że dużo osób, w tym również dzieci, może przechodzić zakażenie nowym koronawirusem bezobjawowo.

Prawdopodobnie też przebieg choroby u dzieci z współistniejącymi chorobami – tak jak w przypadku dorosłych – może być gorszy i zakażenie SARS-CoV-2 może być dla nich szczególnie niebezpieczne.

Jakie objawy mają dzieci chore na COVID-19

W porównaniu z dorosłymi dzieci zwykle łagodniej przechodzą zakażenie nowym koronawirusem. Z dużym prawdopodobieństwem można powiedzieć, że u najmłodszych przebieg infekcji SARS-CoV-2 zazwyczaj przypomina łagodne przeziębienie.

Najczęściej zgłaszane objawy występujące u dzieci to gorączka, katar lub kaszel. Niekiedy pojawiają się również wymioty i biegunka.

Wstępnie przyjęto, że wśród dzieci do tzw. grupy ryzyka ciężkiego przebiegu COVID-19 należą:

• niemowlęta
• dzieci z zaburzeniami nerwowo-mięśniowymi
• dzieci z chorobą nowotworową
• dzieci z przewlekłymi chorobami płuc, w tym dysplazją oskrzelowo-płucną i chorobami śródmiąższowymi płuc
• dzieci z zaburzeniami odporności

Czy w czasie pandemii dzieci mogą chodzić do żłobków i przedszkoli

W wielu krajach w związku z pandemią zamknięto żłobki, przedszkola i szkoły. Takie postępowanie miało na celu ograniczenie rozprzestrzeniania się wirusa wśród dzieci i ich rodzin. Żłobki i przedszkola w Polsce zostały już ponownie otwarte, ale wielu rodziców zastanawia się, czy ich dzieci mogą bezpiecznie tam wrócić. Decyzja o powrocie dziecka do żłobka czy przedszkola powinna być podjęta indywidualnie – z uwzględnieniem stanu zdrowia dziecka oraz sytuacji rodziców i ich możliwości kontynuowania opieki w domu. Warto również wziąć pod uwagę to, czy dziecko ma kontakt z osobami w podeszłym wieku, czyli np. ze swoimi dziadkami. Po powrocie do żłobka czy przedszkola będzie bardziej narażone na kontakt z nowym koronawirusem, a więc przypuszczalnie może stanowić dla osób starszych pewne zagrożenie.

Jak zabezpieczyć dziecko przed nowym koronawirusem

Aktualnie nie jest dostępna szczepionka przeciwko COVID-19, gdyż jej zaprojektowanie i wyprodukowanie wymaga czasu. Aby uniknąć zakażenia nowym koronawirusem, dziecko powinno przestrzegać większości zaleceń, które obowiązują osoby dorosłe. Bardzo ważne jest częste i dokładne mycie rąk wodą z mydłem. Już od najmłodszych lat warto uczyć dziecko, jak prawidłowo myć ręce. Można to wykorzystać np. jako okazję do wspólnej zabawy.

Czy w obecnej sytuacji epidemiologicznej należy zrezygnować ze szczepień dzieci

W połowie marca, w związku z pandemią COVID-19, Główny Inspektorat Sanitarny wydał rekomendacje dotyczące odroczenia obowiązkowych szczepień ochronnych. Zawieszenie wykonywania szczepień miało na celu ograniczenie skupisk dzieci i rodziców w przychodniach. Po upływie 30 dni minister zdrowia wraz z głównym inspektorem sanitarnym zalecili wznowienie bieżącej realizacji wszystkich szczepień obowiązkowych w ramach Programu Szczepień Ochronnych u dzieci, jednak z zachowaniem zasad bezpieczeństwa przeciwepidemicznego. Między innymi w celu skrócenia czasu związanego z wizytą w placówce medycznej, w której wykonywane są szczepienia, zalecane jest przeprowadzenie teleporady medycznej na etapie wywiadu i wstępnej kwalifikacji do szczepienia. Co więcej, podczas szczepienia z dzieckiem może przebywać tylko jeden rodzic lub opiekun, który oczywiście nie ma żadnych objawów COVID-19.

Jakie testy zrobić dziecku przy podejrzeniu zakażenia nowym koronawirusem

Dzieciom wykonuje się takie same testy w kierunku COVID-19 jak dorosłym. Na rynku dostępne są obecnie dwa typy testów w kierunku infekcji koronawirusem SARS-CoV-2: test genetyczny i test serologiczny.

Test genetyczny, czyli RT-PCR, umożliwia wykrycie materiału genetycznego koronawirusa w wymazie z nosogardła. Badania genetyczne znajdują zastosowanie szczególnie na początku infekcji, kiedy wykazują najwyższą czułość. Są to jedyne testy, które umożliwiają rozpoznanie COVID-19. Wynik pozytywny, czyli inaczej dodatni, potwierdza obecność koronawirusa SARS-CoV-2 w badanej próbce, a więc daje nam pewność, że aktualnie w organizmie toczy się infekcja SARS-CoV-2.

W przypadku zakażeń SARS-CoV-2 badania przeciwciał nie służą do wykrywania świeżych infekcji, ale mogą wspomagać diagnostykę genetyczną COVID-19.

Testy serologiczne służą do badania obecności we krwi specyficznych przeciwciał przeciwko nowemu koronawirusowi. Są one wykrywalne w testach laboratoryjnych z pewnym opóźnieniem, zwykle około 10. dnia choroby, w niektórych przypadkach nawet kilka dni wcześniej. Pozytywny wynik badania przeciwciał dowodzi kontaktu pacjenta z koronawirusem.

Piśmiennictwo:
Centers for Diseases Control and Prevention. [Online] https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/faq.html#COVID-19-and-Children.
CDC COVID-19 Response Team. [Online] 10 04 2020. [Zacytowano 25 05 2020.] https://www.cdc.gov/mmwr/volumes/69/wr/mm6914e4.htm?s_cid=mm6914e4_w.
Serwis Rzeczpospolitej Polskiej. Koronawirus: informacje i zalecenia. Pytania i odpowiedzi. [Online] 2020. [Zacytowano 28 05 2020.] https://www.gov.pl/web/koronawirus/pytania-i-odpowiedzi.
Serwis Rzeczpospolitej Polskiej. Koronawirus: informacje i zalecenia. Informacje dla rodziców. [Online] 11 03 2020. [Zacytowano 28 05 2020.] https://www.gov.pl/web/koronawirus/informacje-dla-rodzicow.
Wojtasiński Z. Pediatra: dzieci na ogół nie zakażają dorosłych koronawirusem. [Online] 22 05 2020. [Zacytowano 27 05 2020.] http://naukawpolsce.pap.pl/aktualnosci/news%2C82351%2Cpediatra-dzieci-na-ogol-nie-zakazaja-doroslych-koronawirusem.html.
World Health Organisation. Multisystem inflammatory syndrome in children and adolescents temporally related to COVID-19. [Online] 15 05 2020. [Zacytowano 26 05 2020.] https://www.who.int/news-room/commentaries/detail/multisystem-inflammatory-syndrome-in-children-and-adolescents-with-covid-19.
Kuchar E. Co wiadomo o przebiegu zakażenia COVID-19 u dzieci? [Online] 08 04 2020. [Zacytowano 26 05 2020.] https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/lista/232792,co-wiadomo-o-przebiegu-zakazenia-covid-19-u-dzieci.
Kuchar E. Czy zakażenie SARS-CoV-2 u dzieci przebiega rzeczywiście łagodniej niż u dorosłych? [Online] 10 04 2020. [Zacytowano 26 05 2020.] https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/lista/233089,czy-zakazenie-sars-cov-2-u-dzieci-przebiega-rzeczywiscie-lagodniej-niz-u-doroslych.
Główny Inspektorat Sanitarny. Wstrzymanie szczepień obowiązkowych w ramach Programu Szczepień Ochronnych. [Online] 20 03 2020. [Zacytowano 25 05 2020.] https://gis.gov.pl/zdrowie/wstrzymanie-szczepien-obowiazkowych-w-ramach-programu-szczepien-ochronnych/.
Polskie Towarzystwo Wakcynologii. Komunikat w sprawie wykonywania szczepień ochronnych w czasie pandemii COVID-19. [Online] 17 04 2020. [Zacytowano 26 05 2020.] http://ptwakc.org.pl/2020/04/17/komunikat-w-sprawie-wykonywania-szczepien-ochronnych-w-czasie-pandemii-covid-19/.
Mościszko A. Genetyka czy serologia – jak diagnozować zakażenia SARS-CoV-2? [Online] 26 05 2020. [Zacytowano 28 05 2020.] https://euroimmun.pl/blog/genetyka-czy-serologia-jak-diagnozowac-zakazenia-sars-cov-2/.
Zhao J. i wsp. Antibody responses to SARS-CoV-2 in patients of novel coronavirus disease 2019. medRxiv (Preprint). [Online] 03 2020. [Zacytowano: 07 04 2020.] doi: 10.1101/2020.03.02.20030189.
Rymer W. Czy testy serologiczne mogą znaleźć zastosowanie w diagnostyce zakażenia SARS-CoV-2? Medycyna Praktyczna. [Online] 06 04 2020. [Zacytowano: 17 04 2020.] https://www.mp.pl/covid19/covid19-kompendium/232509,testy-serologiczne-zastosowanie-w-diagnostyce-zakazenia-sars-cov-2.
Okarska-Napierała M., Kuchar E. Nowa wieloukładowa choroba zapalna u dzieci o możliwym związku z zakażeniem SARS-CoV-2. [Online] 08 05 2020. [Zacytowano 28 05 2020.] https://www.mp.pl/pediatria/artykuly-wytyczne/artykuly-przegladowe/236210,nowa-wieloukladowa-choroba-zapalna-u-dzieci-o-mozliwym-zwiazku-z-zakazeniem-sars-cov-2.